Artrose, Preventie en Pijnbestrijding

– Geschreven door I.C. Koutzarov, eigenaar Big Dog Company –

Inleiding

– Raadpleeg altijd je dierenarts –

In dit artikel gaan we in op zowel preventieve maatregelen als maatregelen die de pijn kunnen verzachten en de progressie van de aandoening kunnen vertragen.

Let op: dit is GEEN medisch artikel: raadpleeg altijd je dierenarts.

Wat is Artrose?

Een gewricht bestaat uit twee botdelen die ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. De botten zijn bedekt met kraakbeen, dat soepel wordt gehouden door de vloeistof in de gewrichten, ook wel synovia genoemd. Hierdoor kunnen de botten soepel over elkaar glijden. Het kraakbeen wordt opgebouwd door cellen die chondrocyten worden genoemd, en deze worden voortdurend vernieuwd, tenzij…

Kraakbeenbeschadiging kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals trauma (bijvoorbeeld een gescheurde knieband), erfelijke afwijkingen (zoals heupdysplasie) en veroudering. Bijna alle honden en katten krijgen vroeg of laat te maken met artrose. Wanneer het kraakbeen eenmaal beschadigd is en de botten in het gewricht niet meer soepel over elkaar kunnen bewegen, ontstaat er artrose. Artrose is een complexe aandoening: het omvat ontstekingen, verlies van kraakbeen en structurele veranderingen in het gewricht.

Wat zijn de symptomen?

Symptomen van artrose bij je dier kunnen zijn:

  • Moeite met opstaan
  • Moeite of ontwijken van trappen
  • Stramheid bij het opstaan
  • Liever ligt dan zitten of staan
  • Grommen, janken bij aanraking van gewricht

Preventieve Maatregelen (ook/zeker voor pups)

1. Beweging en Overgewicht

Bijna alle oudere dieren ervaren op een gegeven moment artrose. Maar wat kun je doen zodat je dier zo lang mogelijk artrose- en pijnvrij kan bewegen?

Het kraakbeen van pups en kittens is over het algemeen zachter en kwetsbaarder in vergelijking met volwassen honden. Deze dieren groeien relatief sneller dan mensen, dus zelfs een korte periode van hevige impact op de gewrichten (bijvoorbeeld overgewicht of overbelasting) kan een grote invloed hebben op de gewrichten wanneer ze volledig zijn uitgehard en gevormd

Vermijd daarom activiteiten zoals springen, lange wandelingen, intensief rennen op harde ondergronden en abrupte stops (bijvoorbeeld achter een bal aan rennen). Let ook op het gewicht van je pup/kitten.

Natuurlijk geldt dit ook voor volwassen dieren!

Kijk hier naar onze supplement die de gewrichten ondersteunen

2. Wat kun je doen met voeding bij artrose (&preventie)

Ook kun je de voeding aanpassen, door bijvoorbeeld 2 x per week vette vis op het menu te zetten en/of een bottenbouillon te maken en deze bij de brokken of rauw voer te geven. Voorbeelden van vette vis: De vis rollen van Kiezebrink of hele rauwe vissen (sprot of haring). Een recept voor de bottenbouillon vind je ook op onze site in onder Kenniscentrum.

Tijdens de snelle groeifase van pups/kittens gebeurt er veel in het lichaam, bijvoorbeeld veranderingen in het metabolisme, celvernieuwing en weefselontwikkeling. Hierbij kunnen vrije radicalen vrijkomen (moleculen die kunnen reageren met bijvoorbeeld zuurstof en schade veroorzaken aan cellen weefsels en zelfs DNA.

Om deze vrije radicalen ‘’te vangen’’ kun je het voer verrijken met anti-oxidanten. Anti-oxidanten kunnen de vrije radicalen als het ware neutraliseren. Groenten zijn een uitstekende bron van anti-oxidanten. Met name de volgende groenten:

  1. Donkere bladgroenten: Spinazie, boerenkool en snijbiet zijn rijk aan antioxidanten zoals vitamine C en vitamine E, die kunnen helpen bij ontstekingsremming.
  1. Kleurrijke groenten: Wortelen, zoete aardappelen en pompoen bevatten carotenoïden, zoals bètacaroteen, die als antioxidanten fungeren.
  2. Kruisbloemige groenten: Broccoli, bloemkool en spruitjes bevatten stoffen zoals sulforafaan, die ontstekingsremmende en antioxidant-eigenschappen hebben.

Hoe je de groenten moet bereiden kun je ook vinden in ons Kenniscentrum op de site.

3. Welke supplementen kun je inzetten bij artrose (&preventie)

De ‘’standaard’’ supplementen die ingezet kunnen worden zijn (een goede!!) visolie (geen zalmolie) en een (goede!!) chondroïtine/Collageen/MSM supplement (bijvoorbeeld van Frama).

De visolie (werkzame bestanddelen DHA en EPA) en de MSM ((Methylsulfonylmethaan) temperen de ontstekingsreacties die inherent zijn aan een dag vol inspanning en beweging. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de ontstekingsreacties die ontstaan door de schokken die de gewrichten moeten opvangen. Goede visolie’s zijn bijvoorbeeld van Frama of Vitals.

De chondroïtine en collageen helpen bij de regeneratie van het kraakbeen en pezen en zorgt ervoor dat ze soepel blijven.

Het is echter afhankelijk van het individuele dier in hoeverre deze supplementen toegevoegd zouden ‘moeten’ worden. Een kleinere hond is over het algemeen minder vatbaar voor het ontwikkelen van artrose. Het verrijken van het dieet met verse vis en smakelijke bottenbouillon kan al voldoende zijn.

Bovendien kun je ervoor kiezen om de supplementen 2 of 3 keer per week te geven aan kleinere en middelgrote honden. Echter, bij grote honden zoals Rhodesian Ridgebacks, Newfoundlands en Deense Doggen, wordt het aanbevolen om deze supplementen regelmatiger te gebruiken als preventieve maatregel tegen latere leeftijd gerelateerde artrose.

In beide gevallen spreken we over een onderhoudsdosering, terwijl de dosering als er al artrose is hoger zal zijn (zie hieronder).

Wat kun je doen als je dier artrose heeft?

Er komt waarschijnlijk een tijd dat je ineens opmerkt dat je hond niet meer zo makkelijk opstaat uit zijn mand en je kat niet meer in de gordijnen hangt en dat zij de eerste minuten stram lopen en daarna gaat het weer soepeler. Dit zijn de eerste tekenen van artrose.

N.B. je kunt d.m.v. een röntgen foto bij de Orthopeed (of dierenarts) verifiëren of het inderdaad om artrose gaat.

Als artrose eenmaal is ontstaan, is de schade permanent. Het is nu van belang om de artrose te remmen en de pijn te verlichten.

Artrose remmen

Artrose remmen is feitelijk hetzelfde als de genoemde preventieve maatregelen:

  • Een goede glucosamine en collageen en MSM supplement
  • Een goede visolie, hoog in EPA en DHA
  • Groenten
  • Er zijn natuurlijk talloze andere supplementen, bijvoorbeeld Curcumine, Groenlipmossels etc.

Ook ontstekingsremmers (NSAIDS) op recept kunnen worden ingezet via de dierenarts om de ontsteking te remmen, zie hieronder verder.

In het geval dat er al artrose is, zul je de dosering van de visolie flink moeten ophogen. Neem contact op met ons, dan rekenen we het graag voor je uit.

N.B. Visolie is relatief veilig in hoge doseringen, toch is het nuttig om te benoemen zoals dat het een effect kan hebben op het bloed (bloedverdunning) en ook interactie met medicijnen (bloedverdunners, anti-stollingsmedicijnen, bloeddruk medicijnen). Neem contact op met je dierenarts als je meer vragen hebt.

Pijnbestrijding

In de meeste gevallen zal de dierenarts een NSAID (‘’Niet-Steroïdale Ontstekingsremmende Geneesmiddelen’’) voorschrijven. Denk aan Carporal, Novacam en Metacam. Het voordeel van deze medicijnen is dat ze echt goed werken. In de meeste gevallen zie je binnen een paar dagen vooruitgang doordat de pijn minder wordt en binnen een paar weken nog meer vooruitgang doordat de ontsteking verminderd is.

Het nadeel van NSAID’s is dat ze een grote invloed op de nieren hebben:

  • Verminderde doorbloeding van de nieren
  • Veranding in Natrium en waterbalans (werkt bloeddruk verhogend en kan de nieren belasten)
  • Verminderde afvalstof uitscheiding
  • (…)

Bij het ouder worden van een dier gaat de nierfunctie achteruit. Dit is helaas inherent aan het ouder worden. NSAID’s kunnen dus de nieren (nog verder) beschadigen en leiden tot nierinsufficiency. Ik heb dit helaas zelf met Muffin (2023: 16 jaar) mee moeten maken.

Gebruik je dus NSAID’s: zorg ervoor dat je minimaal 1x per jaar de urine en liefst ook het bloed laat testen op nierproblemen (Urea, Crea, SDMA).

Heeft je hond nierinsufficiency, dan is het gebruik van NSAID’s niet aan te raden.

Maar…. Wat dan?

Er is een nieuw middel op de markt dat gebruikt wordt ter verlichting van pijn als gevolg van artrose, Librela genaamd. Het is een maandelijkse injectie onder de huid. De werkzame stof is bedinvetmab, wat een type eiwit is dat NGF’s herkent (zenuwgroeifactor) en zich eraan hecht waardoor de overdracht van pijnsignalen worden geremd. Het remt de pijn dus, maar de ontsteking wordt niet geremd. Er zijn nagenoeg geen bijwerkingen (bekend).

N.B. Raadpleeg altijd je dierenarts!